Düşünen Bir Vaiz--İslam ve Dünya Dinleriyle Diyalog

Düşünen Bir Vaiz
İslam ve Dünya Dinleriyle Diyalog
Fethullah Gülen ve Dinler Arası Diyalog
Kur'an-ı Kerim'de 24 defa geçen 'Ehl-i Kitap' ifadesiyle özellikle Hıristiyan ve Yahudiler kast edilir. Kur'an-ı Kerim'deki bu ifadelerin siyak sibakı değişiklik arz etmektedir. Bazı ayetler Ehl-i Kitabı salih amelleri ve ahirete iman etmeleri sebebiyle överken (3/113), bazıları ise Ehl-i Kitabı Allah'ın yolundan ayrılmaları sebebiyle it'ab etmektedir (3/99). Bu tür ayetlerin bazıları Ehl-i Kitabı Müslümanlar ile aralarında müşterek bir sözde karar kılmaya davet eder (3/64). Diğer bazı ayetler ise Müslümanlar ve Hıristiyanlar arasındaki yakınlığa dikkat çeker (5/82). Müslümanlar ile Ehl-i Kitap yani Hıristiyan ve Yahudiler arasındaki ilişkiler Müslümanlar arasında asırlarca tartışma konusu olmuştur. İslam'ın Ehl-i Kitapla birlikteliğe yönelik yaklaşımı doğrudan Kur'an-ı Kerim'deki şu meşhur ayete dayandırılmaktadır:

'De ki: 'Ey Ehl-i kitap! Bizimle sizin aramızda birleşeceğimiz, müşterek ve âdil şu sözde karar kılalım: 'Allah'tan başkasına ibadet etmeyelim. O'na hiçbir şeyi şerik koşmayalım, kimimiz kimimizi Allah'ın yanında rab edinmesin.' Eğer bu dâveti reddederlerse: 'Bizim, Allah'ın emirlerine itaat eden müminler olduğumuza şahid olun.' deyin. (3/64)

Hicretin dokuzuncu yılında (629) vahy edilen bu ayet, Hz. Peygamber zamanındaki en büyük birlik çağrılarından biridir. İslam hukuku kitaplarının belirli bölümleri İslam'da Ehl-i Kitabın kanuni statüsünü açıklamaya ayrılmıştır. Osmanlı Devleti gayrimüslim tebaaya, özellikle Ehl-i Kitaba karşı anlayış ve hoşgörünün enfes bir örneğini sergilemiştir. Günümüz dünyasında bu mesele daha fazla önem kazanmıştır, zira dinler arası diyalog ve hoşgörüye muazzam bir ihtiyaç vardır. Biz bu makalede Çağdaş Türk din ve fikir adamlarından biri olan Fethullah Gülen'in fikirleri üzerinde durmayı amaçladık. Modern dünyada Müslüman-Hıristiyan diyalogu söz konusu olduğunda, kendisinin fikirleri çok büyük önem arz etmektedir.

1980'li yılların başlarından beri dinler arası anlayışın öncülerinden olarak bilinen Gülen, İslamın dinler arası diyaloga yaklaşımının temelini ortaya koymuştur.[1]

Bu başarının tam önemini takdir edebilmek için, Gülen'in konuya bakış açısını iyi anlamak gerekmektedir. Dolayısıyla bu makalede önce bu mühim İslam düşünürü batılı okuyuculara tanıtılacak, daha sonra da kendisinin modern çağda günümüzün başlıca dinlerinin yüzleşmesi konusundaki fikirleri ortaya konulacak, özellikle de Müslüman-Hıristiyan diyaloğu üzerinde durulacaktır.

Allah razı olsun